Trải qua chặng đường 60 năm xây dựng và phát triển, dưới sự lãnh đạo của Đảng, trong mỗi thời kỳ cách mạng, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Phong Niên huyện Bảo Thắng luôn sáng tạo trong lao động, dũng cảm trong chiến đấu, nắm bắt thời cơ, vượt qua những thách thức, tạo ra bước chuyển mình mạnh mẽ trên tất cả các lĩnh vực: kinh tế - xã hội phát triển; đời sống nhân dân không ngừng được cải thiện.
Trong suốt chiều dài của lịch sử chống giặc cứu nước hào hùng của dân tộc, nhân dân xã Phong Niên đã nêu cao tinh thần đoàn kết, đấu tranh bất khuất, anh dũng kiên cường. Đặc biệt trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, quân và dân xã Phong Niên đã hy sinh xương máu cùng cả nước giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, đưa cả nước tiến lên xây dựng chủ nghĩa xã hội
Trải qua nhiều giai đoạn của lịch sử, ngày 01/11/1950, Lào Cai được giải phóng. Ngay sau khi được giải phóng để tập chung huy động sức người, sức của chi viện cho cuộc kháng chiến chống Pháp đến thắng lợi cuối cùng. 2 xã Phong Niên và Thái Niên được sáp nhập thành 1 xã lấy tên chung là xã Thái Niên. Mặc dù mới được giải phóng đời sống Nhân dân còn gặp rất nhiều khó khăn, song Nhân dân các dân tộc trong xã vẫn luôn tích cực cùng đồng bào các dân tộc trong huyện đập tan âm mưu gây phỉ của thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, và cuối cùng là góp phần cùng với Nhân dân cả nước làm nên chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ "Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu".
Sau khi miền Bắc hoàn toàn được giải phóng, thực hiện chủ trương của Đảng về phát động giảm tô, cải cách ruộng đất gắn với cuộc vận động cải cách dân chủ. Tháng 8 năm 1954, xã Thái Niên được chia tách làm 2 xã Phong Niên và Thái Niên trở lại như trước năm 1950. Nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, ngày 30/3/1963, Huyện ủy Bảo Thắng ra Quyết định thành lập Chi bộ Đảng xã Phong niên, gồm 6 đảng viên do đồng chí Bàn A Hàn làm Bí thư, đồng chí Vàng Văn Nhai làm Phó Bí thư. Chi bộ Đảng xã Phong Niên là tiền thân của Đảng bộ xã Phong Niên ngày nay, đánh dấu bước ngoặt lịch sử quan trọng trong phong trào đấu tranh cách mạng, từ đây nhân dân các dân tộc trong xã đã có tổ chức Đảng trực tiếp lãnh đạo.
Trải qua chặng đường 60 năm xây dựng và phát triển với XVII kỳ Đại hội, đến nay Đảng bộ xã Phong Niên không ngừng lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng, không ngừng tự chỉnh đốn, tự đổi mới nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu, đề cao công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên gắn với thực hiện có hiệu quả việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Từ chỗ chỉ có 02 chi bộ với 35 đảng viên, đến nay Đảng bộ đã phát triển lớn mạnh với 298 đảng viên, sinh hoạt ở 22 chi bộ cơ sở. Trình độ của đội ngũ cán bộ, đảng viên được nâng lên rõ rệt cả về chuyên môn 100% cán bộ, công chức có trình độ Đại học và trung cấp lý luận chính trị, năng lực công tác đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức Đảng, hiệu lực, hiệu quả quản lý, điều hành của chính quyền các cấp được nâng lên. Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội luôn làm tốt công tác vận động đoàn viên, hội viên và các tầng lớp Nhân dân thực hiện tốt chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, là cầu nối giữa Đảng, chính quyền với Nhân dân. Niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, chính quyền ngày càng được củng cố và tăng cường; khối đại đoàn kết toàn toàn dân được củng cố vững chắc.
Đ/c Ngô Văn Phúc - Bí Thư Đảng bộ xã cho biết: Trong thời kỳ đổi mới, Đảng bộ và Nhân dân Phong Niên đã vận dụng sáng tạo đường lối đổi mới của Đảng, nỗ lực phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường công tác xây dựng Đảng, chính quyền, phát huy dân chủ, động viên các phong trào quần chúng thi đua lao động sản xuất để xây dựng quê hương. Bước vào thời kỳ đổi mới, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng bộ huyện Bảo Thắng, Đảng bộ xã Phong Niên đã lãnh đạo nhân dân đoàn kết, phát huy tính cần cù, sáng tạo, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, liên tiếp giành được những thắng lợi to lớn trong phát triển kinh tế, xã hội, an ninh quốc phòng.
Dấu ấn tạo nên thành công của Đảng bộ và nhân dân xã Phong Niên trong suốt chặng đường 60 năm, phải kể đến công tác xây dựng nông thôn mới. Nhờ có sự đột phá, sáng tạo, linh hoạt trong lãnh đạo chỉ đạo, sự chung sức, đồng lòng của toàn dân, nên đã thu hút được nhiều nguồn lực đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn. Sau hơn 10 năm thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, Phong Niên đã huy động đươc trên 162 tỷ đồng cho chương trình xây dựng NTM, trong đó, ngân sách nhà nước trên 149 tỷ đồng. Đặc biệt nhờ sự gương mẫu, nói đi đôi với làm của đội ngũ cán bộ, đảng viên nên phong trào hiến đất làm đường đã lan tỏa đến người dân khắp các thôn trên địa bàn xã. Qua hơn 10 năm toàn xã có 720 hộ dân tự nguyện hiến trên 260 nghìn m2 đất và ngày công lao động trị giá gần 13 tỷ đồng để nâng cấp mở rộng đường giao thông nông thôn, xây dựng các công trình phúc lợi trong xã... Riêng từ năm 2022 đến nay đã có 165 hộ tham gia hiến trên 65 nghìn m2 đất, và hàng nghìn ngày công lao động trị giá trên 2 tỷ đồng để mở rộng gần 90 km đường giao thông nông thôn.
Từ thực tế công tác xây dựng nông thôn mới và vận động nhân dân hiến đất làm đường ở xã Phong Niên cho thấy, ở đâu cán bộ, đảng viên nêu gương, ở đó có phong trào quần chúng thi đua mạnh mẽ. Và ở đó mới có những đổi thay thực sự nhờ sự đồng thuận của nhân dân. Với sự nêu gương của cán bộ, đảng viên, sự chung sức của các cấp chính quyền và nhân dân, xã Phong Niên đã khoác lên mình một diện mạo mới đầy sức sống. Kết quả đó đã được Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai đã ký Quyết định công nhận xã Phong Niên huyện Bảo Thắng "Đạt chuẩn nông thôn mới" năm 2018. Đây là kết quả, là dấu mốc quan trọng, là niềm tự hào của toàn Đảng bộ và Nhân dân các dân tộc xã Phong Niên.
Song song với tập trung xây dựng NTM, Đảng bộ xã Phong Niên cũng xác định phát triển kinh tế là trọng tâm, Đảng bộ Phong Niên quan tâm đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn; khuyến khích phát triển tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ, thương mại; Đặc biệt phát huy thế mạnh của địa phương, có đất đai màu mỡ, khí hậu ôn hòa, thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp, Đảng bộ xã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng quy hoạch các vùng sản xuất sản phẩm hàng hoá theo lợi thế, chủ lực và mang tính chiến lược như vùng trồng quế hữu cơ, vùng trồng cây ăn quả trái vụ như na dai, roi đỏ...Đặc biệt đến nay Phong Niên đã có sản phẩm quả nhãn được công nhận đạt 3 sao ocop cấp tỉnh và đã được lên sản thương mại điện tử. Nhiều tiến bộ khoa học mới được ứng dụng thành công trong sản xuất, nhất là việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi. Mô hình kinh tế trang trại, gia trại phát triển nhanh đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân.
Có thể thấy, 6 thập kỷ xây dựng và phát triển, Phong Niên có những bước chuyển mình mạnh mẽ với những gam màu tươi sáng. Kinh tế tiếp tục ổn định và có bước phát triển, luôn duy trì tốc độ tăng trưởng khá, bình quân 10 năm (2012 – 2022) đạt trên 10%/năm. Tỷ trọng ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản giảm mạnh từ 65% năm 2012 xuống còn 47% năm 2022; công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và xây dựng tăng từ 20% lên 34%; thương mại, dịch vụ tăng từ 15% lên 19%. Tổng sản lượng lương thực có hạt năm 2022 đạt trên 3.142 tấn, tăng 342 tấn so với năm 2012; giá trị sản phẩm trên 1 đơn vị ha canh tác năm 2022 đạt 138 triệu đồng. Thu nhập bình quân đầu người đạt 57 triệu đồng/ người năm. Tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 20% năm 2012, xuống còn 1,9%; hộ cận nghèo còn 3,8% năm 2022.
Không chỉ đạt được những thành tựu về kinh tế, mà phong trào xây dựng đời sống văn hóa cơ sở, nhất là xây dựng gia đình văn hóa, làng văn hóa của Phong Niên cũng có nhiều thành quả đáng ghi nhận. Các khu dân cư đều gắn cuộc vận động với việc xây dựng các hương ước, quy ước và phát triển các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao nhằm giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa, truyền thống dân tộc. Công tác giáo dục có nhiều chuyển biến tích cực, đến nay, 100% tổng số trường học trên địa bàn xã đều đạt chuẩn Quốc gia; kết quả phổ cập giáo dục ngày càng được giữ vững và nâng cao về chất lượng; Tỷ lệ giáo viên dạy giỏi, học sinh giỏi các cấp, học sinh lên lớp, học sinh tốt nghiệp đều đạt và vượt kế hoạch đề ra. Công tác y tế và chăm sóc sức khỏe ban đầu cho Nhân dân có nhiều tiến bộ, đến nay 100% các thôn trong xã đều có y tế thôn bản, trạm y tế đã có 1 bác sỹ, 2 y sĩ, 1 cử nhân, 2 điều dưỡng và 1 dược sĩ đảm bảo đủ điều kiện chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân. An sinh xã hội được chăm lo, đời sống nhân dân được cải thiện và ngày một nâng lên; công tác giảm nghèo, giải quyết việc làm được tập trung chỉ đạo với nhiều giải pháp và đạt hiệu quả tích cực; Quốc phòng được củng cố; an ninh chính trị được giữ vững, trật tự an toàn được đảm bảo, củng cố được niềm tin của nhân dân đối với cấp ủy, chính quyền, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội.
Hệ thống chính trị không ngừng được củng cố, vững mạnh về mọi mặt. Phương thức lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng từ xã đến cơ sở được đổi mới; chất lượng các mặt công tác xây dựng Đảng được nâng lên; hiệu lực, hiệu quả quản lý của chính quyền các cấp được củng cố, nâng cao; cải cách hành chính có nhiều chuyển biến theo hướng “Gần dân, sát cơ sở”. Việc “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” đạt nhiều kết quả, tạo sức lan toả trong cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, khơi dậy phong trào thi đua yêu nước trong toàn xã hội. Công tác tập hợp, vận động quần chúng của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể ngày càng hiệu quả, góp phần vào sự ổn định, tạo động lực mạnh mẽ thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị.
Hàng năm các tổ chức cơ sở Đảng và đảng viên thường xuyên được tuyên truyền, giáo dục các chủ trương đường lối của Đảng, nâng cao tinh thần cảnh giác đối với các tiêu cực và tai tệ nạn xã hội. 100% các chi bộ trực thuộc đều hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên (trong đó 20% hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ), trên 90% đảng viên hoàn thành tốt nhiệm vụ, trong đó có 20% hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, không có chi bộ yếu kém. Nhiều năm liên tục Đảng bộ được Huyện ủy công nhận TSVM.
60 năm xây dựng và phát triển những quả ngọt giờ đây đã đơm hoa, kết trái. Thành quả ấy là kết quả của sự chung sức, đồng lòng, nỗ lực phấn đấu của các thế hệ cán bộ, đảng viên và nhân dân xã nhà. Với những thành tích xuất sắc đã đạt được trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, bảo vệ và xây dựng quê hương, đất nước, Đảng bộ và Nhân dân xã Phong Niên vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý. Toàn xã có 103 tập thể và cá nhân được tặng thưởng Huân, Huy chương kháng chiến hạng nhất, hạng nhì, hạng ba; 482 tập thể, cá nhân được Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, ngành Trung ương và tỉnh tặng Bằng khen. Đây là niềm tự hào, nguồn cổ vũ, động viên lớn lao để Đảng bộ và nhân dân các dân tộc trong xã vững bước tiếp tục phấn đấu vươn lên trong giai đoạn mới.
Về Phong Niên hôm nay mới thấy được sự đổi thay kỳ diệu của một miền quê đáng sống. Một Phong niên “ bốn mùa hoa trái” đang bừng lên sức sống mới, với kết cấu hạ tầng khang trang, hiện đại. Những con đường bê tông rộng mở được trải dài tới tận bản làng, thôn xóm, cùng những ngôi nhà xây mới kiến trúc hiện đại nằm giữa bạt ngàn của những rừng quế xanh ngát, nếp sống văn minh đang dần thấm sâu vào ý thức và hành động của mỗi người dân. Điều đó tạo đà cho cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương thực hiện thắng lợi những mục tiêu lớn hơn trong chặng đường mới.
Tự hào về truyền thống lịch sử vẻ vang 60 năm xây dựng và trưởng thành, Đảng bộ xã Phong Niên xác định việc kế thừa và phát huy truyền thống cao quý đó là trách nhiệm lớn lao của cán bộ, đảng viên và toàn thể nhân dân trong xã, để tiếp tục phấn đấu xây dựng xã Phong Niên ngày càng văn minh, giàu đẹp.