Trường PTDTBT THCS xã Thái Niên là một trong ba trường THCS nằm trên địa bàn xã Thái Niên- một xã đặc biệt khó khăn của huyện Bảo Thắng, học sinh thuộc 7 thôn: Lạng, Báu, Mom Đào, Khe Đền 1, Khe Đền 2, Mom Đào 1, Quyết Tâm trong đó tỷ lệ người dân tộc thiểu số chiếm 76%, kinh tế chủ yếu là nông nghiệp theo lối tự cấp tự túc.
Với đặc điểm của trường như trên ngay từ khi mới thành lập trường PTDTBT THCS xã Thái Niên phải đối mặt với một thực tế là chất lượng đại trà còn thấp hơn so với mặt bằng chung, tâm lý của nhân dân còn trông chờ ỷ lại vào sự hỗ trợ của nhà nước, công tác huy đông XHH còn khó khăn. Xác định được những khó khăn đó cho nên ngay từ đầu những năm học nhà trường đã tập trung vào việc giáo dục tuyên truyền và thực hiện đồng bộ giáo dục các mặt tư tưởng, đạo đức, tác phong, lao động, hướng nghiệp dạy nghề và các công tác đoàn thể.
Thực hiện nguyên lý giáo dục “Học đi đôi với hành”, “Lý luận gắn liền với thực tiễn”, . Trong những năm gần đây Sở giáo dục và đào tạo tỉnh Lào Cai, cùng Phòng giáo dục và đào tạo huyện Bảo Thắng cũng đã có nhiều văn bản hướng dẫn tổ chức, triển khai xây dựng nhiều mô hình trường học gắn với thực tiễn đạt nhiều kết quả, góp phần nâng đổi mới, cao chất lượng giáo dục toàn diện, rèn kỹ năng sống cho học sinh tại các nhà trường ở huyện Bảo Thắng. Năm học 2022 – 2023 nhà trường tiếp tục xây dựng mô hình trường học gắn với thực tiễn : Mô hình trường học nông trại diển hình trong huyện.
1.Tiếp tục xác định triển khai mô hình là việc tạo sự chuyển biến nổi bật để tiếp cận chương trình, sách giáo khoa GDPT năm 2018.
2. Giúp học sinh hiểu rõ hơn thực tế hoạt động đang diễn ra ở nơi các em sinh sống, học tập và có cơ hội gắn các kiến thức lí thuyết trong sách vở với thực tiễn sinh động.
3. Mô hình phải đảm bảo an toàn tuyệt đối về con người; đảm bảo vệ sinh môi trường; phải phù hợp với nhà trường, tiềm năng thế mạnh của địa phương; được đưa vào kế hoạch giáo dục nhà trường; tổ chức trải nghiệm và hướng dẫn học sinh nghiên cứu KHKT, gắn với mô hình giáo dục STEM.
Sau 2 năm thực hiện nhưng nhà trường đã đạt được nhiều kết quả đáng tự hào. Nâng cao được kỹ năng lao động, mở rộng kiến thức xã hội, rèn luyện đạo đức, lối sống cho học sinh, tạo ra một môi trường học tập vừa học lý thuyết vừa thực hành ngay tại nhà trường, .
Cùng với sự vào cuộc tâm huyết của tâp thể CBGV, NV, học sinh, phụ huynh và chính quyền địa phương cùng làm để đưa mô hình nông trại vào trường học. Ban giám hiệu nhà trường mở hội nghị cha mẹ học sinh có sự tham gia của đại diện chính quyền địa phương để đề xuất, thảo luận, bàn bạc, quyết định kế hoạch xây dựng cơ sở vật chất, nuôi con gì, trồng cây gì, phương thức đóng góp ngày công của PHHS, huy động nhà hảo tâm phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh hiện tại của nhà trường. Vì vậy, Trường PTDTBT THCS xã Thái Niên đã xây dựng được mô hình “ Trường học nông trại gắn với chăn nuôi và trồng trọt Với tổng diện tích đất được giao nhà trường đã xây dựng được khu sân chơi bãi tập với diện tích trên 1000m2; khu vườn cây ăn quả với các loại cây như Bưởi Múc, Mít, Ổi, Hồng xiêm …; Có quỹ đất để trồng vườn thuốc Nam; vườn rau bán trú 500m2; có hệ thống chuồng nuôi gà, lợn.
Với nỗ lực của CBGV, NV, học sinh và phụ huynh nhfa trường năm học 2022 - 2023 kết quả mô hình đã có kêt quả đáng kể: Nhà trường đã huy động Doanh nghiệp Hoa Bắc ủng hộ gạch, cát, xi măng xây hệ thống luống tại vườn rau số 2 và trồng trên 400m2 rau cải; trên 80m2 su su đã và đang chuẩn bị thu hoạch. Tổ chức SC ủng hộ kinh phí xây dựng 01 bể ủ phân phục vụ cho các tiết học trải nghiệm tại mô hình. Phuu huynh học sinh và giáo viên ủng hộ 930 công lao động. Trường Vinshool ủng hô 5.000.000 đồng mua giống gà, chim và thức ăn cho vật nuôi.
Nhà trường đã tổ chức cho giáo viên biên soạn tài liệu dạy học và đã áp dụng vào giảng dạy ở một số môn học (môn công nghệ, Địa lý, Sinh học,Toán, Vật lý, Mĩ thuật, Ngữ Văn..). Học sinh được hướng dẫn các kĩ thuật trồng rau an toàn; kĩ thuật nuôi chim Cút, kĩ thuật nuôi gà, kĩ thuật trồng chăm sóc Cây bưởi múc, cây Ổi, cây Mít… nhà trường đã tổ chức dạy tích hợp vào mô hình được 28 tiêt . Tổ chức 04 chuyên đề trải nghiệm trên mô hình và 22 tiết dạy găn với mô hình. Năm học 2022-2023 nhà trường thu hoạch được 1.200 con chim cút, 470 kg gà thịt; trên 884,9 kg rau xanh phục vụ cải thiện bữa ăn cho học sinh, gà thịt. Ngoài ra vường cây ăn quả như Bưởi Múc, Đu đủ cũng cho thu hoạch trên 1 tạ quả. Hiện tại vườn đỗ và rau muống đang cho thu hoạch ước tính trên 1.000.000kg rau củ, quả.
Với kết quả đạt được trong thời tiếp theo nhà trường sẽ tiếp tục duy trì và hoàn thiện mô hình “Trường học Nông trại gắn với thực tiễn chăn nuôi và trồng trọt” với một số giải pháp sau:
- Tiếp tục thực hiện công tác xã hội hóa giáo dục, huy động các nguồn lực, thống nhất sự gắn kết giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong việc chung tay xây dựng phát triển mô hình trường học gắn với thực tiễn hiệu quả.
- Nhà trường chủ động trao đổi kinh nghiệm chăn nuôi của các hộ dân người dân trong vùng, đặc biệt là các gia đình chăn nuôi theo mô hình trang trại, tiểu trang trại. Tranh thủ sư ủng hộ cấp trên phối hợp với phòng Khuyến nông huyện Bảo Thắng chuyển giao kĩ thuật cho học sinh chăm sóc các vụ rau theo mùa, ứng dụng công nghệ trồng rau Sạch - chất lượng cao. Hướng tới hướng nghiêp cho học sinh. Mở rộng quy mô rộng hơn, hoàn thiện toàn bộ hệ thống tưới tiêu tự động ở vườn rau số 2.
Từng bước xây dựng trường học chăn nuôi găn với tròng trọt gắn với các hoạt đông định hướng nghề nghiêp cho học sinh trong thời gian không xa.